Badacze wskazują potencjalne nowe leki przeciwko gruźlicy
[Data: 2007-03-23]
Według naukowców prowadzących badania w ramach finansowanego z budżetu UE projektu NM4TB (New Medicines for Tuberculosis – nowe leki przeciwko gruźlicy), substancje czynne stosowane w wielu lekach przeciwgrzybiczych mogą być skuteczne w leczeniu gruźlicy.
Gruźlica wywoływana jest przez bakterię o nazwie Mycobacterium tuberculosis, którą zarażony jest co trzeci mieszkaniec globu i która powoduje śmierć prawie dwóch milionów ludzi rocznie.
Najnowszego odkrycia dokonano w trakcie badania niektórych mniej typowych cech tej choroby. Po odparciu reakcji immunologicznej organizmu bakterie wywołujące gruźlicę mogą przebywać w organizmie, zazwyczaj w płucach, w formie uśpionej. W przypadku osłabienia układu odpornościowego, na przykład przez zakażenie HIV (wirusem nabytego upośledzenia odporności), bakterie te ponownie stają się aktywne.
– Wiedzieliśmy, że bakterie wywołujące gruźlicę są sprytnymi organizmami, zdolnymi do odpierania ataków układu odpornościowego człowieka i długoterminowego przetrwania w organizmie, gdzie są często niezauważone – wyjaśnił prowadzący badanie prof. Andrew Munro z Uniwersytetu w Manchesterze. – Zdaliśmy sobie także sprawę, że te wyjątkowe cechy bakterii gruźlicy oznaczają, że niektóre aspekty jej budowy i biochemii są ‚nietypowe’ i odróżniają ją od większości pozostałych bakterii. Cechy te mogłyby stać się nowym celem działania dla antybiotyków.
Jedną nietypową właściwością odkrytą przez zespół prof. Munro jest obecność dużej liczby enzymów P450, które zazwyczaj można odnaleźć tylko w bardziej złożonych organizmach. Podczas gdy większość bakterii zawiera najwyżej kilka lub nie zawiera żadnych enzymów P450, Mycobacterium tuberculosis posiada 20 różnych rodzajów tego enzymu. Na szczęście dla naukowców leki, które działają na enzym P450 już istnieją i są szeroko stosowane do leczenia zakażeń grzybiczych.
– Kategoria leków o nazwie azole skutecznie zwalcza infekcje grzybicze, ponieważ środki te blokują działanie jednego z enzymów P450, który jest niezbędny do podtrzymania struktury komórki – powiedział prof. Munro. – W trakcie eksperymentów laboratoryjnych mogliśmy wykazać, że różne rodzaje azoli działają bakteriobójczo na bakterię wywołującą gruźlicę, a ponadto łączą się ściśle z wieloma rodzajami enzymu P450 wyizolowanymi z tych bakterii blokując ich działanie.
Późniejsze badania nad lekiem o nazwie econazol, prowadzone przez naukowców indyjskich, wykazały skuteczność tego leku w leczeniu gruźlicy u myszy.
Dane Światowej Organizacji Zdrowia opublikowane w dniu 24 marca – Światowym Dniu Gruźlicy – wskazują, że w skali globalnej poziom zachorowań na gruźlicę stabilizuje się. Jednak zakażenia HIV oraz rozprzestrzenianie się gruźlicy ekstremalnie lekoopornej (XDR-TB) mogą stanowić poważną przeszkodę w podejmowanych na skalę światową próbach walki z tą chorobą.
– Ze względu na zagrożenie stwarzane przez XDR-TB badania nad nowymi metodami diagnostycznymi, nowymi lekami i szczepionkami są teraz niezwykle potrzebne – skomentował dr Mario Raviglione, dyrektor departamentu WHO ds. walki z gruźlicą.
Z danych prezentowanych przez partnerów finansowanej przez UE sieci EuroTB wynika, że liczba zachorowań na gruźlicę w UE spada w tempie 2,5% rocznie. W roku 2005 w 27 państwach członkowskich odnotowano niewiele ponad 90 000 przypadków gruźlicy. Jednak liczba zachorowań w niektórych grupach społecznych wzrasta; dotyczy to między innymi osób zakażonych wirusem HIV oraz osób pochodzących spoza Wspólnoty. Ponadto w niektórych państwach członkowskich, szczególnie w krajach bałtyckich, obserwuje się niezwykle wysoki poziom zachorowań na gruźlicę wielolekooporną (MDR-TB) w porównaniu z pozostałymi państwami członkowskimi.
– Chociaż częstość występowania gruźlicy w UE określana jest jako jedna z najniższych na świecie, to jednak obserwujemy wzrost zachorowań w populacjach zagrożonych – powiedział unijny komisarz ds. zdrowia Markos Kyprianou. – Współpraca w walce z tą chorobą może uchronić przed cierpieniem i ocalić życie wielu ludzi. W wysiłkach na rzecz ograniczenia zachorowań na gruźlicę w UE należy skupić się przede wszystkim na grupach najbardziej narażonych, na zapobieganiu lekooporności, a także na działaniach zapobiegawczych oraz czujnej obserwacji w krajach o niskim wskaźniku występowania choroby.
Więcej informacji można uzyskać na stronie internetowej:
http://www.nm4tb.org/
Badanie nad HIV, gruźlicą i malarią finansowane ze środków wspólnotowych:
http://ec.europa.eu/research/health/poverty-diseases/index_en.html
Kategoria: Projekty
Źródło danych: Uniwersytet w Manchesterze
Referencje dokumentu: Na podstawie informacji otrzymanych z Uniwersytetu w Manchesterze
Indeks tematyczny: Koordynacja, wspólpraca; Medycyna, zdrowie; Badania Naukowe
RCN: 27368
źródło CORDIS Urząd Publikacji EU
